Người có công đầu trong thời kỳ vàng son của Newcastle ở cúp FA
chính là John Edward Thompson ‘Jackie’ Milburn (thường được gọi tắt là
Jackie Milburn). Người vùng Geordie gọi Milburn là Wor Jackie (Wor theo
tiếng địa phương Geordie là chúng ta, Wor Jackie nghĩa là “Jackie của
chúng ta”, một cách thể hiện sự yêu mến của giới hâm mộ đối với tiền
đạo huyền thoại này, một trong những siêu sao đầu tiên của bóng đá Anh
cùng những tên tuổi như Stanley Matthews). Milburn và Mathews từng dự
World Cup 1950, nhưng ở giải ấy tuyển Anh không thành công (thua Tây
Ban Nha và cả… Mỹ). Dù vậy, tuyển Anh vẫn tự xem mình là đội “cửa trên”
so với phần còn lại của thế giới, nên thất bại này chỉ thuần túy là
“tai nạn”.
Milburn nhanh chóng quên đi nỗi buồn World Cup 1950 với thành công
rực rỡ cùng Newcastle tại cúp FA trong nửa đầu thập niên 50. Ông là
hung thần của mọi hàng thủ đối phương trong chiếc áo số 9 của Newcastle
với vai trò trung phong, dù ban đầu Milburn là cầu thủ chạy cánh. Sau
khi trung phong Charlie Wayman rời Newcastle sang Southampton vào tháng
10/1947, Milburn mới có dịp thể hiện tài năng thiên phú ở vị trí thích
hợp nhất của mình. Một huyền thoại ra đời, nhưng cũng cần sự sắp xếp
của số mệnh (Newcastle phải cảm ơn Wayman đã tạo cơ hội cho Milburn trổ
tài).
Jackie Milburn đã được phong Thánh tại Newcastle
Với Milburn, cơ duyên bóng đá cũng là một sự sắp đặt của số mệnh.
Thời trai trẻ của Milburn trùng với Thế chiến thứ 2 nên công việc
thường ngày của ông là thợ mỏ. Một hôm, tình cờ đọc được mẩu quảng cáo
tìm cầu thủ của Newcastle đăng trên tờ North Mail vào năm 1943, Milburn
thử thời vận với hành trang là đôi giày (mượn của một người bạn) gói
trong một tấm giấy báo cũ, 1 cái bánh dùng cho bữa trưa và một chai
nước khoáng.
Những ngôi sao sáng thường khởi đầu bằng một câu chuyện lạ, thú vị.
Ngay ở trận đấu tập đầu tiên, Milburn đã ghi 6 bàn giúp đội nhà thắng
9-3 sau hiệp đầu bị đối phương dẫn 3-0 (vì lúc ấy Milburn chưa sắm vai
trung phong). Lập tức, Milburn được Newcastle mời ký hợp đồng, dù cậu
vừa đá bóng vừa làm công nhân mỏ do sự bắt buộc của thời cuộc (chiến
tranh thế giới, hoạt động bóng đá không diễn ra thường xuyên, thời ấy
dĩ nhiên cũng không có các giải ở châu Âu nên sự vĩ đại của Milburn hầu
như chỉ gói gọn trong biên giới nước Anh).
Milburn là ngôi sao kiệt xuất, nếu sinh ra ở thời đại khác, chắc
chắn ông còn vĩ đại hơn nhiều trong lịch sử bóng đá Anh và thế giới. Dù
sao đi nữa, Milburn vẫn được nhớ đến với 200 bàn ghi trong 395 trận cho
Newcastle. Ở trận đấu tôn vinh Milburn, 50.000 khán giả có mặt tại sân
St James’ Park cùng các huyền thoại Ferenc Puskas, Bobby Charlton và
Jack Charlton. Milburn qua đời vào năm 1988 vì ung thư phổi khi mới 64
tuổi. Có người trách ban lãnh đạo Newcastle vì sáng kiến tặng thuốc lá
cho những cầu thủ xuất sắc ở thời Milburn.
Alan Shearer
Hậu duệ xứng đáng của Milburn
Trong 14 năm khoác áo Newcastle, Jackie Milburn ghi
200 bàn, một con số kỷ lục. Milburn mãi mãi là một trong những tiền đạo
kiệt xuất nhất trong lịch sử Newcastle, nhưng thành tích ghi bàn tưởng
như khó phá vỡ của ông đã bị lật đổ bởi một huyền thoại của bóng đá
đương đại: Alan Shearer.
Chỉ cần mất 10 năm, Shearer đã đạt đến rồi vượt con số 200 bàn của
Milburn vào năm 2006. Phải mất nửa thế kỷ, Newcastle mới tìm được một
chân sút khác cũng kiệt xuất như Milburn, nhưng nửa thế kỷ nữa, liệu
CLB vùng Tyneside này có tìm được một người khác vượt Shearer? Rất khó.
Thành tích ghi bàn của Shearer thật khó tin. Trong suốt sự nghiệp,
tiền đạo lừng danh này ghi 422 bàn cho CLB và ĐTQG Anh, trong đó kỷ lục
260 bàn ở Premiership của Shearer (hơn người về nhì là Andy Cole 72
bàn, hơn người xếp thứ 3 Thierry Henry 86 bàn) có lẽ sẽ tồn tại mãi
mãi. Một phép tính nhanh: nếu một chân sút ghi trung bình 20 bàn/mùa ở
Premiership (đã được xem là kiệt xuất), thì phải mất 13 mùa mới đạt đến
tổng số bàn thắng của Shearer.
Đó gần như là chuyện viễn tưởng! Kỷ lục ghi bàn của Shearer tại
Premiership được ví như thành tích ghi 13 bàn của Just Fontaine tại
World Cup 1958. Hãy thử làm vài phép so sánh. Ở phong độ tuyệt đỉnh,
Henry (từng đoạt giải Vua phá lưới Premiership 4 lần trong 5 năm) mới
đạt ngưỡng 30 bàn/mùa (và chỉ mới có một lần). Vậy mà, cách nay chục
năm, Shearer đã 3 lần liền ghi trên 30 bàn/mùa tại Premiership!
Chẳng những vượt Milburn về số bàn thắng, Shearer
còn tuyệt hơn Milburn về tỷ lệ bàn thắng (của Shearer tại Premiership
là 0,53 bàn/trận, trong khi của Milburn chỉ là 0,49 bàn/trận). Tuy
nhiên, Shearer lại kém Milburn về thành tích. Mười năm chơi cho
Newcastle, Shearer tay trắng vẫn hoàn trắng tay, với chỉ 4 lần về nhì
(2 lần ở Premiership, 2 lần ở cúp FA). Cựu chủ tịch Freddy Shepherd rất
đúng khi cho rằng Newcastle đã nợ Shearer quá nhiều: “Có lẽ Newcastle
cần dựng tượng Shearer”. Chiêu mộ thành công Shearer là dấu ấn đáng kể
nhất của Shepherd, người phải ra đi vào tháng 5/2007 trong tủi hổ khi
Newcastle tụt dốc không phanh.
Số 9 nhạt nhòaBóng đá sống mãi không chỉ với những trận đấu hay,
những bàn thắng đẹp mà còn với những biểu tượng, hiểu theo một cách
khác là giá trị về mặt cảm xúc. Nhiều thế hệ mai sau của Newcastle vẫn
sẽ nhớ đến Jackie Milburn và Alan Shearer, những số 9 huyền thoại của
CLB vùng Tyneside này, hệt như người Hà Lan tôn thờ áo số 14 của Johan
Cruyff hoặc người Brazil xem áo số 10 của Pele, Zico là di sản bóng đá
quốc gia.
Số 9 là số áo rất nhiều ý nghĩa với Newcastle. Không cần nói về thời
kỳ của Milburn cách đây hơn nửa thế kỷ, chỉ cần nhắc lại Newcastle
trong lịch sử Premiership là đủ thấy tầm quan trọng của áo số 9. Số áo
ấy thuộc về Shearer, cầu thủ lập KLTG về chuyển nhượng (23 triệu USD)
vào năm 1996. Cũng chính Shearer là người đưa Newcastle lên đỉnh cao
bóng đá Anh với 2 lần về nhì Premiership.
Martins không đủ tài năng để làm số 9 tiếp tục rạng ngời
Từ đó đến lúc Shearer giải nghệ (năm 2006), áo số 9 của Newcastle
được xem là biểu tượng của Premiership. Nhiều người đã đề nghị
Newcastle bỏ hẳn số áo ấy để tôn vinh Shearer (và cả Milburn), nhưng
chính Shearer đã muốn để lại áo số 9, như Marco van Basten không muốn
AC Milan cất áo số 9 vì “sẽ có những tiền đạo khác xứng đáng hơn tôi
khoác lên mình chiếc áo này”.
Sau Van Basten, George Weah sử dụng áo số 9 và đã trở thành cầu thủ đầu
tiên ngoài châu Âu đoạt Quả bóng Vàng châu Âu. Sau Weah, Filippo
Inzaghi cũng là tiền đạo kiệt xuất với áo số 9. Truyền thống của AC
Milan không hề bị mai một, nhưng áo số 9 của Newcastle có thể trở thành
trò cười cho thiên hạ khi được trao cho Obafemi Martins.
Cầu thủ chưa bước sang tuổi 24 này được mua về vào năm 2006 với giá
10 triệu bảng từ Inter Milan. “Tôi sẽ trở thành Shearer mới”, Martins
hùng hổ tuyên bố. 21 bàn trong 66 trận sau hơn 2 mùa giải tại
Newcastle, thành tích ấy quá xoàng khi sánh với Shearer hay Milburn.
Martins từng ghi bàn cho Inter Milan khi mới 18 tuổi ở bán kết
Champions League 02/03 (gặp AC Milan), từng được dự đoán sẽ trở thành
một trong những tiền đạo hay nhất thế giới, hi vọng rằng Martin sẽ đưa chích chòe lại cất vang tiếng gáy